43. Rắn và chuyện ngày xưa
Đáng ra hôm nay, tôi định viết 1 bài về chủ đề khác, nhưng vô tình xem được 1 clip bắt rắn trên Youtube, đột nhiên nhớ lại một chuyện xưa của gia đình. Suy nghĩ một hồi, tôi quyết định viết ra đây, để lưu giữ lại 1 giai đoạn trong ký ức.
Tôi không nhớ rõ chuyện ấy xảy ra khi năm tôi lên mấy, có lẽ đâu đó khoảng 8-9 tuổi.
Đấy là vào một buổi chiều, trên đường xuống ruộng làm, ba bắt gặp 1 con rắn cặp nong, sọc đen vàng khá to. Vốn chưa bao giờ đi bắt rắn, thế mà “đại ca” dám làm liều, tay không chộp vào đuối nó, muốn bắt mang đi bán kiếm tiền. Cũng may vẫn chưa bị cắn. Mẹ tôi thấy, la hét cản lại, không cho bắt. Còn ba thì cứ cười cười muốn thử. Kế bên nhà có 1 chú chuyên bắt rắn chuyên nghiệp, thấy con này cũng phải sợ, kêu mọi người thả cho nó đi. Lúc đấy ba mới chịu thôi. Sau vụ này, mẹ tôi cằn nhằn cũng phải mấy ngày.
Lúc còn nhỏ, tôi cũng nghĩ sao “đại ca” nhà mình liều vậy, chẳng lẽ không biết lỡ bị cắn trúng sẽ toi mạng sao? Thú thật, tôi cũng không hiểu lúc đó ba nghĩ gì. Có thể là 1 ngày hăng máu, muốn chơi trội hay vì muốn giải quyết vấn đề kinh tế trước mắt, nên làm liều? Tôi không rõ, cũng không hỏi, nhưng sự kiện này đã để lại một dấu ấn sâu đậm trong tôi.
Khi lớn lên, tôi dò hỏi mẹ về kinh tế gia đình thời trước đó, mới biết rằng trước đây nhà tôi trồng hồ tiêu. Thời đó làm ăn được, cũng gọi là có của ăn của để. Lúc nhỏ tôi toàn được uống sữa ngoại quốc, thời điểm 1995 ấy. Năm 4, 5 tuổi, tôi vẫn nhớ đòi mẹ mua 1 bộ đồ chơi con nít, chỉ cần vài buổi đi lượm tiêu rụng trên vườn là đủ tiền để mua. Nhưng mà cuộc sống như thế không kéo dài.
Tới năm tôi khoảng 6 tuổi, hồ tiêu vùng đấy bị dịch bệnh, chết hoàng loạt khi sắp được thu hoạch. Hầu như tất cả vốn liếng đều dồn vào vụ này, mẹ tôi còn lên kế hoạch mua luôn mảnh đất gần nhà sau vụ thu hoạch. Nhưng than ôi, chỉ trong 1-2 tuần, toàn bộ vườn tiêu đều chết sạch. Ba tôi lúc đó không ăn uống được gì, còn mẹ động viên, an ủi ba lúc ở nhà, nhưng khi lên tới vườn tiêu, nước mắt không kìm được mà tự động chảy ra. Kể từ đó, kinh tế nhà tôi xuống hẳn.
Tôi vẫn nhớ những buổi chiều mang cần câu xuống ao câu cá về, nấu với bắp chuối non để nấu canh, chỉ tốn 2000 đ thời ấy lên chợ mua gia vị. Khi ấy, tôi với em còn nhỏ, đâu có biết gì, cứ hồn nhiên xuống câu cá vì thấy nó vui. Hay những bữa đi mò cua, bắt ốc, cắt rau muống chẻ lên chợ bán. Ừ, nói tới đây thì vẫn không thể quên kỷ niệm về lần con nhỏ em cắt 6kg rau muống chẻ. Khi trời mưa, rau muống mọc nổi trên nước thường có cộng to hơn mùa nắng. Những cộng này được mang về, cắt bỏ đi từng cái lá, rồi cộng sẽ được chẻ ra để ăn với nộm, gỏi hay bún riêu, … Một đứa con gái gầy gòm, chỉ mới 5 tuổi, với chiếc kéo thủ công trong tay, ngồi hết buổi sáng cắt từng cái lá, được 6kg rau muống chẻ, vừa nể vừa thương nó. Khi tôi với mẹ đi làm về, thấy cảnh này, mẹ tôi không nhịn được, lại ôm nó mà khóc và tự hỏi tại sao lại để con cái phải khổ như vầy.
Rồi cái thời gian cực khổ ấy từ từ cũng qua. Nhà tôi trải qua đủ loại nghề để có kiếm sống như nuôi heo, nuôi bò, trồng bắp, trồng khổ qua, mướp, bầu, … rồi đan giỏi, cạo vỏ điều, may gia công, … Nói chung là cái gì có tiền thì làm. Vì thuộc diện hộ nghèo nên cũng vay nhà nước được mớ tiền làm ăn, vay họ hàng, mẹ cứ vay đầu này đắp đầu kia, thế mà anh em tôi cũng đều tốt nghiệp đại học, đều có việc làm ổn định. Có những lúc rất khó khăn, ba không biết có đủ kinh tế cho 2 đứa học đại học không nhưng mẹ vẫn quyết tâm không để đứa nào thất học. Cũng may cả 2 anh em tôi đều học trường công và học phí thời đó cũng không mắc như bây giờ. Sinh trễ vài năm, có khi giờ tôi đang làm bảo vệ ở 1 cửa hàng nào đó chứ không ngồi viết những dòng này. Áp lực lên ba mẹ tôi giảm một phần khi tôi ra trường, đi làm kiếm được tiền. Và đạt được sự thoải mái khi con em và tôi đều có việc. Hy vọng cả 2 đứa đều duy trì công việc ổn định để ba mẹ có thể hưởng tuổi già trong an vui, thư thái. Mấy chục năm vất vả với đồng ruộng là quá đủ rồi.
Không biết con em tôi thế nào, nhưng với tôi, nếu không có những ngày tháng gian khổ thủa nhỏ, thì có lẽ ý chí vươn lên, cố gắng học hành để cuộc sống tốt đẹp hơn không thể mạnh mẽ như vậy. Tôi không cho rằng cái khổ của thủa nhỏ là may mắn, nhưng chuyện đã xảy ra, thì ngoài cố gắng để cho cuộc sống tốt hơn, mình có thể làm gì khác?
Hy vọng với những gì đã trải qua lúc nhỏ, tôi sẽ cẩn thận hơn trong việc chi tiêu, đặc biệt là khi đã lập gia đình, để gia đình của tôi không phải lâm vào cảnh mà tôi đã từng trải qua.